Uzman Öğretmen Nedir? Nasıl Olunur? Şartları ve Maaşları

Uzman öğretmenlik, meslekte deneyim kazanan ve Milli Eğitim Bakanlığının belirlediği kriterleri karşılayan öğretmenlere verilen kariyer unvanıdır. Bu unvan, öğretmenlerin mesleki gelişimlerini belgelendirerek hem akademik hem ekonomik olarak ilerlemelerini sağlar.

Uzman öğretmen olmak isteyen kişiler, belirli hizmet yılı şartını tamamladıktan sonra uzmanlık eğitimini almalı ve MEB tarafından yapılan sınavdan başarılı olmalıdır. Uzman öğretmenlik yalnızca maaş farkı değil aynı zamanda mesleki prestij, görevde yükselme ve sorumluluk alanlarında da önemli avantajlar sunar.

Uzman Öğretmen Nedir?

Uzman öğretmen, devlet ya da özel okullarda 10 sene boyunca öğretmenlik yapan kişilerin Öğretmenlik Kariyer Basamakları Yazılı Sınavı'nda başarılı olarak aldığı bir unvandır. 

Millî Eğitim Bakanlığının 2005 yılında açıkladığı, 2006 yılında ilk sınavının yapıldığı uzman öğretmenlik, 2021-2022 eğitim-öğrenim yılında tekrar gündeme geldi. Öğretmenlik Meslek Kanunu kapsamında yürürlüğe giren Aday Öğretmenlik ve Öğretmenlik Kariyer Basamakları Yönetmeliği’ne göre öğretmenlik mesleği kendi içerisinde üç farklı kariyer basamağına ayrıldı: öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen.

Yönetmeliğe göre 10 yıldan az deneyimli olanlar öğretmen, 10 yıldan fazla deneyimli olanlar uzman öğretmen ve 20 yıllık hizmet şartını yerine getirenler ise başöğretmen unvanını alabilecek. Dolayısıyla öğretmenlikten başöğretmenliğe geçmek için önce uzman öğretmen olmak, ardından başöğretmenlik sınavını geçmek gerekmektedir.

Uzman Öğretmen Nasıl Olunur?

Uzman öğretmen olabilmek için en az 10 yıl öğretmenlik yapmış olmak, uzman öğretmenlik eğitim programını tamamlamak ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yapılan yazılı sınavda başarılı olmak gerekir.

İlk olarak öğretmen, MEB tarafından açılan uzman öğretmenlik eğitimine katılır. Bu eğitim genellikle çevrim içi ortamda sunulur ve belirli bir süre boyunca modüller halinde tamamlanır. Eğitimi başarıyla tamamlayan öğretmenler, yazılı sınava girer. Bu sınavdan en az 70 puan alanlar uzman öğretmen unvanını kazanır. Ayrıca son dört yıl içinde disiplin cezası almamış olmak da başvuru şartları arasındadır. Uzman öğretmenlik, kariyer basamaklarının ilki olup başöğretmenliğe geçişin de ön koşuludur.

Yüksek lisans eğitimi alan kişiler, gerekli başvuru şartlarını sağladığı takdirde sınavsız bir şekilde uzman öğretmen olabilir. Benzer şekilde doktora yapan kişiler de sınava girmeden başöğretmenlik unvanını alabilir. Öte yandan uzman öğretmenlik için sınava girecek kişilerden herhangi bir ücret talep edilmemektedir. Öğretmenler sınavı geçtikleri takdirde uzmanlık unvanını alabilir.

Uzman Öğretmenlik Sınavı Nedir?

Uzman öğretmenlik sınavı, en az 10 yıl deneyime sahip öğretmenlerin mesleki gelişimini belgeleyerek uzman öğretmen unvanı kazanmasını sağlayan resmi bir sınavdır.

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ücretsiz olarak düzenlenen ve “Öğretmenlik Kariyer Basamakları Yazılı Sınavı” adıyla bilinen bu sınav, öğretmenlerin hem kariyerlerinde ilerlemesini hem de özlük haklarının iyileştirilmesini amaçlar. Sınav, MEB Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilir. 100 puan üzerinden değerlendirilir ve uzman öğretmen olabilmek için en az 70 puan alınması gerekir.

Bu sınavda başarılı olan öğretmenler, resmi olarak uzman öğretmen unvanı kazanarak maaş artışı ve kariyer avantajı elde eder. Her yıl bir kez yapılan uzman öğretmenlik sınavında öğretmenlere öğrenme, öğretme süreçleri, özel eğitim, rehberlik, ölçme ve değerlendirme gibi konuların yanı sıra eğitimde AR-GE çalışmaları, dijital yetkinlik gibi alanlarda da soru sorulmaktadır.

Uzman Öğretmenlik Sınavına Kimler Girebilir?

Uzman öğretmenlik sınavına en az 10 yıllık öğretmenlik deneyimine sahip ve gerekli hizmet süresini fiilen tamamlamış kadrolu öğretmenler girebilir.

Sınava başvurabilmek için öğretmenin son dört yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almamış olması gerekir. Ayrıca Milli Eğitim Bakanlığı tarafından açılan “Uzman Öğretmenlik Eğitim Programı”nı eksiksiz şekilde tamamlamış olmak şarttır. Bu programa katılım ücretsizdir ve genellikle çevrim içi platform üzerinden sunulur.

Sözleşmeli öğretmenler ise ancak kadroya geçtikten sonra ve 10 yıllık hizmet süresini tamamladıklarında sınava başvurabilir. Uzman öğretmenlik sınavına giren adaylar, hem bilgi düzeylerini hem de mesleki yeterliliklerini belgeleyerek kariyerlerinde önemli bir adım atmış olurlar.

Uzman Öğretmenlik Sınavından Kimler Muaftır?

Doktora mezunu öğretmenler, Uzman Öğretmenlik Sınavı'ndan muaftır. Milli Eğitim Bakanlığının belirlediği kurallara göre doktora eğitimini tamamlamış ve gerekli hizmet süresini doldurmuş öğretmenler, uzman öğretmenlik yazılı sınavına girmeden doğrudan uzman öğretmen unvanı alabilir. Bu muafiyet sadece doktora mezunları için geçerlidir, yüksek lisans mezunları sınava girmek zorundadır.

Ayrıca sınav dönemi öncesinde emeklilik yaşı gelen veya görev süresinin sonuna yaklaşan öğretmenler için herhangi bir istisna tanınmaz. Sınavdan muaf olmak için tek geçerli şart doktora derecesine sahip olmaktır.

Uzman Öğretmen Olmak için Gerekli Eğitimler Nelerdir?

Uzman öğretmen olmak için üniversitede öğretmenlikle ilgili bir bölüm okumak, ya da formasyon eğitimi alarak öğretmenlik mesleğine başlamak gerekir. İyi bir uzman öğretmen olmak için kişinin kendini mesleğiyle ilgili eğitimler alarak geliştirmesi, özellikle bilişim ve dijitalleşme alanında kendini geliştirerek yeni eğitim teknolojilerini öğrenmesi gerekir.

Mesleğinde 10 yılı kendini geliştirerek geçiren öğretmenler, en az 180 saatlik Uzman Öğretmenlik Eğitim Programı'na katılarak mesleki gelişimlerini tamamlamalıdır.

Uzman Öğretmenlik Eğitimleri Nasıl Oluyor?

Uzman öğretmenlik eğitimleri Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından Öğretmen Bilişim Ağı web sitesinde yani oba.gov.tr adresi üzerinden, online yani uzaktan eğitim şeklinde yapılmaktadır. En az 180 saat süren eğitimde öğretmenlerin mesleki gelişimini sağlayacak konular anlatılmaktadır.

Uzman öğretmenlik eğitimleri, online ortamda yapıldığı için önceden çekilen videolar üzerinden yürütülmektedir. Öğretmenlerin videoların hepsini izlemesi gerekir. İzlenen videolar yeşil ile gösterilir, izlenmeyenlerin ikon rengi ise turuncudur. Eğitim %100 oranında izlendiği zaman tamamlanmış olur ve öğretmenler uzmanlık sınavına girmeye hak kazanır.

Uzman öğretmenlik eğitimlerinde dersler ortalama 15-20 dakika sürer ve işlenen konular şunlardır:

• Öğrenme ve öğretme süreçleri
• Ölçme ve değerlendirme
• Özel eğitim ve rehberlik
• Eğitim araştırmaları ve AR-GE çalışmaları
• Eğitimde kapsayıcılık
• Çevre eğitimi ve iklim değişikliği
• Sosyal etkileşim ve iletişim
• Dijital yetkinlik
• Güvenli okul ve okul güvenliği

Yukarıdaki konuların her biri kendi içerisinde alt dallara ayrılarak detaylı bir şekilde anlatılır. Her bir konu, 15-25 video ile işlenir.

Uzman Öğretmenlik Eğitimi Kaç Saat?

Uzman öğretmenlik eğitimi süresi, her bir ders videosu için ortalama 15 ile 20 dakika arasında değişmekte olup toplamda en az 180 saat sürer.

Uzman öğretmenlik eğitimi ortalama iki hafta içerisinde bitirilebilir. Eğitim kapsamında öğretmenlerin her bir ünitede ortalama 15-25 adet video izlemesi gerekir.

Uzman Öğretmen Olmak için Kaç Puan Gerekir?

Uzman öğretmen olmak için “uzman öğretmenlik sınavı” diye de bilinen Öğretmenlik Kariyer Basamakları Yazılı Sınavı'nda en az 70 puan almak gerekir. Sınav, 100 tam puan üzerinden değerlendirilir.

Öğretmenlik Kariyer Basamakları Yazılı Sınavı, test şeklinde yapılır ve öğretmenlerin mesleki bilgisini ölçmeye yönelik düzenlenir.

Uzman Öğretmen Ne İş Yapar?

Uzman öğretmen, sınıf içi eğitim faaliyetlerinin yanı sıra mesleki gelişim, rehberlik ve okul içi akademik katkılar gibi ek sorumluluklar üstlenen öğretmendir. Görevleri arasında öğrencilere kaliteli eğitim sunmanın yanı sıra meslektaşlarına rehberlik etmek, okul gelişim süreçlerine katkı sağlamak ve yenilikçi eğitim uygulamalarını teşvik etmek yer alır.

Uzman öğretmenler, müfredatın etkili şekilde uygulanmasını sağlarken aynı zamanda öğrencilerin bireysel gelişimlerini destekleyici çalışmalar da yürütür. Eğitimde kaliteyi artırmak için projeler geliştirir, seminerler verir veya ekip çalışmalarında aktif rol alırlar. Böylece yalnızca ders anlatmakla kalmazlar aynı zamanda kurumun akademik yapısına liderlik ederler.

Uzman Öğretmen Nerelerde Çalışabilir?

Uzman öğretmenler, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi okullar, özel eğitim kurumları ve halk eğitim merkezleri gibi çeşitli eğitim kurumlarında çalışabilir. Devlet okullarında görev yapan uzman öğretmenler, kadrolu olarak ilkokul, ortaokul veya lise düzeyinde ders verir. Özel okullarda çalışan uzman öğretmenler ise hem öğretmenlik hem de eğitim danışmanlığı görevlerini üstlenebilir.

Ayrıca halk eğitim merkezlerinde yetişkin eğitimi, kurs planlaması ve uygulama süreçlerinde aktif rol alabilirler. Bazı uzman öğretmenler MEB projelerinde görev alarak öğretmen eğitimlerine katkı sağlar ya da müdür yardımcılığı gibi yönetsel pozisyonlara da yükselebilir.

Uzman Öğretmen Maaşları Ne Kadar?

Uzman öğretmen maaşları 2025 yılı itibarıyla 58.663 TL’dir. Bu maaş, kadrolu çalışan ve 10 yıl üzeri deneyime sahip öğretmenlerin uzmanlık unvanı aldıktan sonra elde ettiği aylık gelir seviyesidir. Ek ders ücretleri, aile yardımı, çocuk yardımı gibi ek ödemeler bu rakama dahil edilmemiştir.

Söz konusu maaş, her yıl memur zamları ve toplu sözleşme artışlarıyla birlikte güncellenir. Uzman öğretmenlik, sadece maaş artışı değil aynı zamanda mesleki itibar ve kariyer ilerlemesi açısından da önemli bir avantaj sağlar.

Uzman Öğretmen Olmanın Zorlukları Nelerdir?

Uzman öğretmen olmanın zorlukları şunlardır:

• Sürekli güncellenen müfredatlara ve eğitim politikalarına adapte olma gerekliliği
• Mesleki gelişimi sürdürme ve yeni yaklaşımlara açık olma zorunluluğu
• Öğrenci başarısını artırma konusunda artan beklentiler
• Rehberlik, veli iletişimi ve sınıf yönetimi gibi ek sorumluluklar
• Yoğun bürokratik işlemler ve performans değerlendirmeleri
• Teknolojik gelişmelere ayak uydurma baskısı

Bu zorluklara rağmen uzman öğretmenlik, mesleki prestij ve maddi avantajlar açısından öğretmenler için güçlü bir kariyer fırsatı sunar.

Uzman Öğretmenin Emeklilik Şartları Nelerdir?

Uzman öğretmenler, yasal çerçevede diğer öğretmenlerle aynı emeklilik şartlarına tabidir ve unvan emeklilik maaşını doğrudan etkilemez. Özel sektörde çalışan uzman öğretmenler için 8 Eylül 1999'dan sonra sigortalı olanlar, 7000 gün prim şartını tamamladıklarında kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emekli olabilir. Eğer işe giriş tarihi 1 Mayıs 2008 ve sonrasıysa, emeklilik için 7200 gün prim ödenmesi gerekir. Bu durumda kadınlar 58 yaşında emekli olabilirken erkeklerin emeklilik yaşı 60 ile 65 arasında değişebilir.

Kamuda çalışan uzman öğretmenler içinse 8 Eylül 1999’dan önce göreve başlayanlar, kadınsa 20 yıl erkekse 25 yıl hizmet süresini doldurarak yaş şartına bakılmaksızın emekli olabilir. 1 Mayıs 2008 ve sonrasında kamuda göreve başlayanlar ise 9000 gün prim ödeyip kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşında emekliliğe hak kazanır. Unvanın emekliliğe katkısı olmasa da hizmet süresinin tamamlanması ve prim şartlarının sağlanması esas alınır.